Osteopathie & Sport

Sporten is gezond, mits verstandig uitgevoerd. Het menselijk lichaam kan alleen dan optimaal functioneren indien er voldoende beweeglijkheid is. Dit geldt niet alleen voor spieren en gewrichten, maar ook voor organen en bindweefsel bijvoorbeeld. Daar is de behandeling door een osteopaat op gericht: het opheffen van de beperking, het beweeglijker maken van de geblokkeerde structuren. Indien de beperking is opgeheven is men in de meeste gevallen zelf in staat om de beweeglijkheid te handhaven! Daarom is bewegen zo belangrijk.

 

De sporter moet luisteren naar de signalen van zijn/haar lichaam en moet zodoende blessures of overbelasting zo veel mogelijk helpen te voorkomen. Deze signaalherkenning is niet even gemakkelijk. Vooral als er een sluimerende aanvang van de klacht is, is het lastiger te achterhalen waar de oorzaak van de klacht gelegen is. Meestal gaat dat niet helemaal zonder hulp; dat is niet vreemd en ook niet erg. Hoe hoger het niveau van sporten, hoe belangrijker een adequate medische begeleiding is. Dat doet een (sport)osteopaat niet alleen, samenwerking vindt vaak met sportarts, sportfysiotherapeut en bijvoorbeeld sportpsycholoog plaats.

Mede door mijn persoonlijke interesse in duursporten (marathon lopen en triathlon) en door mijn opleiding tot sportosteopaat ben ik beter gaan beseffen wat er nodig is om tot een optimale (top)sportprestatie te komen. Deze kennis en ervaring pas ik in de praktijk veel toe bij atleten uit diverse sporten, maar ook bij HSC ’21 amateur-jeugd voedballers en topturnsters van Bosan-Ton Almelo.

 

Om je sport zo goed en optimaal mogelijk uit te kunnen voeren is een goede lichamelijke balans noodzakelijk. Dit geldt niet alleen voor intensieve sporten en topsporters, maar ook voor de beginnende recreatieve sporter.

Klachten of blessures komen zelden plotseling, maar zijn vaak een optelsom van factoren. Vaak kan een osteopaat aan de gevonden blokkades of aan de compensaties van het lichaam merken of er een redelijke kans bestaat dat de betreffende sporter een klacht of probleem aan het ontwikkelen is. Zo kan een osteopaat in de behandeling direct ingrijpen om preventief klachten te helpen voorkomen. Het kan de sporter lonen om zoveel mogelijk factoren preventief te laten behandelen om blessures te voorkomen en om optimaal te kunnen presteren.

Alle factoren die op een sporter inwerken, zien wij als een “belasting”. Wanneer de belastbaarheid van het menselijk lichaam groot genoeg is, leidt dit zelden tot klachten. Sporten is een “belasting” waaraan we het menselijk lichaam blootstellen. Het is daardoor ook een manier (trainen) om de belastbaarheid te vergroten. Dit zal voor de topsporter nog meer gelden dan voor de gemiddelde recreatieve sporter. Binnen de sport komt het regelmatig voor dat de belasting van het lichaam net iets groter is dan iemand aankan, we spreken dan van “overbelasting”. Vooral topsporters balanceren continu op de grens van “net genoeg belasting” om te verbeteren, en net “teveel belasting” wat tot overbelasting leidt. In het geval van overbelasting is op dat moment een grens overschreden, blessures of klachten kunnen het gevolg zijn.

 

Naast fysieke overbelastingsfactoren, zijn er ook nog andere factoren die tot een vergrote belasting kunnen leiden, namelijk;

  • (prestatie)stress;
  • faalangst;
  • ziektes, sluimerende infecties;
  • trauma;
  • medicijngebruik;
  • intolerantie/allergie.

 

In het hoofdstuk “osteopathie en stress” is uiteengezet wat een dergelijke overbelasting, eigenlijk is het een “stressende factor”, voor gevolgen kan hebben. Al deze genoemde belastende factoren kunnen de normale fysiologische reacties van het endocriene systeem (hormoon uitscheidende klieren), autonome zenuwstelsel (dat deel van het zenuwstelsel dat vele orgaanfuncties regelt) en het immuunsysteem (regelt de bescherming tegen ziekte door productie van antilichamen) beïnvloeden. Zoals eerder uitgelegd, kunnen deze systemen in hun werking verstoord raken. Blessures van fysieke of emotionele aard kunnen dan een gevolg zijn. Maar ook klachten en symptomen als “oververmoeidheid” en afnemend herstelvermogen horen tot deze categorie. We spreken dan vaak over “overtraining”, met als gevolg dat de sporter zich in een vicieuze cirkel bevindt.

 

Mentale training is niet alleen belangrijk om met de “mentale druk” van de prestatie om te kunnen gaan, maar is tevens van belang om alle stressfactoren die ons stresssysteem belasten onder controle te houden!

Daarom wordt er niet alleen aandacht besteed aan het fysiek-lichamelijke deel van de sporter, maar ook aan het mentaal-emotionele deel.

 

Het Stress Reductie Programma van HeartMath doet dit. Het is een innovatieve wijze van stressvermindering en emotiemanagementsysteem. Het biedt de mogelijkheid om tot emotionele zelfregulering te komen: hoe je zelf je lichaam en geest kalmeert en daardoor de stressende factoren onder controle krijgt.

 

Het helpt je bijvoorbeeld bij;

  • het beter kunnen omgaan met wedstrijdspanning;
  • het beter kunnen communiceren met je coach en teamgenoten;
  • het verbeteren van je concentratie;
  • het effectiever doelen kunnen stellen;
  • het beter gebruik kunnen maken van emoties in de sport;
  • het verbeteren van je eigen balans, zowel lichamelijk als geestelijk.

 

Uitgebreide informatie hierover vind je in het hoofdstuk “osteopathie & stress”.

Al deze kennis helpt mij in de praktijk om er voor te zorgen dat enerzijds wordt voorkomen dat er (overbelastings)klachten ontstaan, en anderzijds de sporter zo snel mogelijk op het pad van herstel kan worden gebracht.